Dlaczego Nostr jest ważny?
Nostr jest nowym protokołem do odpornej na cenzurę wypowiedzi oraz udostępniania w mediach społecznościowych. Ma wspaniały potencjał, ale też mnóstwo przeszkód do pokonania.
Oto moje tłumaczenie artykułu Jamesona Loppa z 4 marca 2023, pt. "Why Nostr Matters"
Nostr jest nowym protokołem do odpornej na cenzurę wypowiedzi oraz udostępniania w mediach społecznościowych. Ma wspaniały potencjał, ale też mnóstwo przeszkód do pokonania.
Nowatorska technologia powstaje pozornie spontanicznie i bez ostrzeżenia, podczas gdy, w istocie, jest to kulminacja dekad rozwoju i badań prowadzonych przez zróżnicowany zbiór naukowców. Polityczni idealiści traktują ją jako symbol wyzwolenia i rewolucji, podczas gdy elity establishmentu oczerniają ją i odrzucają. Jednak technolodzy są urzeczeni jej rozległym potencjałem i poświęcają swój wolny czas na eksperymenty.
W końcu przedsiębiorstwa i całe gałęzie przemysłu wyrastają aby skapitalizować tę technologię, a ich wpływ jest niebagatelny. Z perspektywy czasu, wielu zastanawia się dlaczego ten ogromny potencjał nie był widoczny od razu.
O jakiej technologii mówię? To może być dowolna technologia, która jest wystarczająco innowacyjna i zaburzająca. Samochody, komputery osobiste, internet, telefony komórkowe, bitcoin... nostr.
Czym jest nostr? Notes and Other Stuff Transmitted by Relays
Nostr jest prostym protokołem do udostępniania relatywnie małych ilości danych (takich jest wpisy tekstowe). Nie polega na żadnym zaufanym centralnym serwerze, zatem jest wytrzymały. Jest oparty na kluczach kluczach i podpisach kryptograficznych, więc jest zabezpieczony przed manipulacją. Nie polega na przekazywaniu danych między węzłami peer to peer, zatem jest niezawodny.
Nostr jest pierwszym, praktycznym rozwiązaniem problemu mediów społecznościowych odpornych na cenzurę. Podczas gdy nie jest fundamentalnie protokołem dla mediów społecznościowych (o tym później,) jest całkiem proste, aby budować na nim sieci społecznościowe. Ale czekaj, pasjonaci zawołają: a co z ActivityPub, ATProtocol, i Secure Scuttlebutt, które są używane do zasilania Mastodon, BlueSky, i Scuttlebutt? Cóż, wszystkie te protkoły tworzą sfederowane sieci plotkujące (przyp. tłum. gossip) - aby być suwerennym (odpornym na cenzurę), użytkownikiem "pierwszej klasy" tych sieci, musisz prowadzić swój własny serwer. Z doświadczenia (sprzedawania przez wiele lat węzłów bitcoina typu plug and play) mogę powiedzieć, że wymaganie by ludzie to robili, bardzo ogranicza całkowity dostępny rynek. Nostr jest znacznie lżejszy w tym sensie, że po prostu podłączasz się do wielu przekaźników i nie jest związany z administratorem pojedynczego serwera.
Nostr NIE JEST:
- blockchainem
- siecią społecznościową
- protokołem konsensusu
- siecią peer-to-peer
- podlegającym handlowi tokenem crypto
Kluczowe cechy Nostr
- Zdecentralizowany. Nostr jest protokołem zdecentralizowanym, co oznacza, że nie jest kontrolowany przez żadną centralną władzę czy korporację. Zamiast tego, sieć stanowią niezależne przekaźniki przesyłające dane (serwery). Oznacza to, że jako całość, nie jest podatny na cenzurę czy manipulację przez pojedynczy byt.
- Pseudonimowy. W przeciwieństwie do wielu mediów społecznościowych, Nostr nie zbiera danych użytkowników i nie sprzedaje ich reklamodawcom. Żaden adres email, numer telefonu czy rządowy dokument tożsamości nie jest powiązany z Twoim kontem nostr. Tak jak Bitcoin, system jest świadomy tylko kluczy publicznych i podpisów cyfrowych uwierzytelniających poprawność danych.
- Monetization. Nostr udostępnia unikalny system monetyzacji dla twórców. W przeciwieństwie do innych mediów społecznościowych, które polegają na zyskach z reklam aby płacić twórcom, Nostr daje im możliwość zarabiania na ich treściach bezpośrednio oraz przymować napiwki (tzw. "zapy") od swoich obserwujących. Podobnie, dostawcy infrastruktury dla Nostr mogą sprzedawać swoje usługi poprzez płatności lightning.
- Open source. Kod Nostr jest dla każdego dostępny do przeglądania, używania i modyfikowania. Umożliwia to przejrzystość i współpracę w rozwoju protokołu. Każdy może wnieść wkład w jego rozwoj, a społeczność współpracować w usprawnianiu protokołu. Nostr jest zaprojektowany tak aby być elastyczny i łatwo dostosowujący się, przez co może ewoluować aby sprostać oczekiwaniom użytkowników. Tworzy to poczucie własności i inwestycji w protokół, co jest kluczowe dla jego długofalowego sukcesu.
Jak to działa?
Nostr jest po prostu rozproszonym systemem składowania notatek będących tekstowymi blobami (przyp. tłum. Binary Large OBject to duży obiekt binarny), które, jak się okazuje, mają przypisane klucze publiczne oraz podpisy jako dowód autorstwa.
Klienci Nostr subskrybują do dowolnie wybranej liczby przekaźników (serwerów), a następnie mogą publikować notatki i odpytywać o notatki przypisane do innych kluczy publicznych (użytkowników). Serwery są niezależne od siebie i nie ma tutaj koncepcji bycia w synchronizacji / konsensusu / itp.
W najbardziej elementarnym ujęciu, to cała istota Nostra. Mimo to, rzeczą jasną jest, że rozwijanych jest wiele wariantów zastosowań.
Nostr naprawia równię pochyłą cenzury
Nostr naprawia problemy związane z zarządzaniem i cenzurą, jakie są nieodłączną częścią scentralizowanych sieci społecznościowych poprzez zastąpienie kapryśnych decydentów i administratorów wolnym rynkiem. W tej branży, właściwie każda firma, która osiągnęła masowe upowszechnienie wpada na ten drażliwy problem i decyduje się zaadresować go subiektywnie, tworząc perwersyjny system zachęt dla ludzi, którzy prowadzą usługi, które niewątpliwie są używane jako "miejsce publiczne" pomimo tego, że wszystkie te społeczne interakcje zachodzą na terenie prywatnym.
Scentralizowane platformy także są podatne na zewnętrzne naciski ze strony państw narodowych. Jeśli funkcjonujesz jako przedsiębiorstwo w danej jurysdykcji, jesteś zmuszony szanować jej prawo. Protokoły nie są ich świadome.
Wszyscy ludzie powinni mieć prawo do wypowiedzi, jednakże nikt nie jest zobligowany by ich słuchać. Nostr daje kontrowersyjnym wypowiedziom niezawodną przystań. Mimo iż przekaźnik ma możliwość uniemożliwienia publikacji treści przez okreśłonego użytkownika, nie może nikogo powstrzymać przed robieniem tego przez inne przekaźniki. Ponieważ użytkownicy są identyfikowani poprzez klucz publiczny, nie tracą swoich tożsamości ani sieci obserwujących gdy są wykluczeni przez dany przekaźnik.
Na Nostrze możesz mieć dużą dozę pewności, że nie zostaniesz zdeplatformowany z jakiegokolwiek powodu.
Wyjątkowe cechy
Nostr umożliwia coś, czego żadna inna sieć społecznościowa nie była w stanie: możliwość postawienia siebie w cudzych butach. Pragniesz zobaczyć jak dokładnie wygląda cudzy feed? Ustaw konto w trybie do odczytu używając ich publicznego klucza. Jeśli ta funkcjonalność nie jest wystarczająćo interesująca, klienci Nostr mogą dodać funkcję "pokaż feed jako ...", która umożliwi to za pomocą jednego przyciusku na ekranie użytkownika.
Wyswobodzenie od federacji. Wszystkie inne platformy "wolnej wypowiedzi" nadal mają aspekty centralizacji. Jeśli używasz aplikacji, która ma "regulamin", to nie jesteś niezależny w tych mediach społecznościowych. Użytkownicy Mastodona odkryli to boleśnie. Powracając do wcześniejszej kwestii dotyczącej prowadzenia serwerów jako sporego wymagania wobec ludzi... niewielu jest zdolnych do radzenia sobie z nadużyciami nieodłącznie związanymi z pełnieniem roli administratora tzw. „przestrzeni publicznej”.
Wolność od anty-funkcji
Nostr jest w swojej prostocie elegancki. Nie ma żadnych anty-funkcji takich jak:
- Płatne reklamy wypełniające Twój feed szumem.
- Algorytm, który zaburza zasięg kont i wpływa na kształtowanie zawartości w nieznany Tobie sposób.
- Arbitralne limity na długość i typ wiadomości.
- Nieprzewidywalne reguły dotyczące jak wyświetlane są osadzone treści.
- Niańczące ostrzeżenia dotyczące stosowanie negatywnego języka.
- Nieszyfrowane wiadomości prywatne, które mogą być odczytywane przez administratorów.
- Zawsze wisząca siekiera nad Twoją głową gdy złamiesz coraz bardziej komplikujący się regulamin, a Twoje konto zostanie ocenzurowane.
Nostr to wolność. Lecz ta wolność jest obecnie również wolna od niepotrzebnych dodatków...
Wyzwania
Zarządzanie kluczami. W chwili obecnej, większość użytkowników Nostr nie posługuje się swoim kluczem prywatnym zbyt bezpiecznie i nie przechowują go na urządzeniach podłączonych do internetu, co na pewno skończy się źle. Możliwość delegowania i unieważniania kluczy będzie istotna z powodu bezpieczeństwa osobistego, jak i umożliwienia współposiadania kont firmowych / zespołowych. Jedną z przewag używania scentralizowanych usług za pomocą API jest dawanie dostępu integracjom firm trzecich. Z protokołem opartym na kluczach prywatnych, musiałbym im dawać integracyjny "god mode", którego (obecnie) nie da się odwołać. NIP-26 wspiera tę funkcję, jednak niestety obsługuje tylko delegację opartą na przeterminowaniu, a nie otwartą z odwołaniem. Unieważnienie klucza za pomocą NIP-041 jest czymś co w tej chwili obserwuję.
Skalowanie. W chwili pisania, każdego dnia nostr uzywa mniej niz 100 000 użytkowników. Okresy szybkiego wzrostu kładą nacisk na infrastrukturę obsłgującą przekaźniki i odkrywamy słabe jej punkty, które są następnie rozwiązywane przez programistów. Na przykład niedawno zauważyłem, że niektórzy programiści wdrażają sieci dostarczania treści (CDN) oraz optymalizatory obrazów, aby zmniejszyć zużycie przepustowości. Nie zabraknie wyzwań skalowania na długiej drodze do powszechnej akceptacji.
Zachęty dla przekaźników. Obecnie, większość przekaźników funkcjonuje za bez opłat. , most relays are being operated for free. Ewidentnie, nie jest to do utrzymania dla masowego upowszechnienia. Niektóre przekaźniki umożliwiają subkrypcję za pomocą lightning; spodziewam się, że z czasem, powstaną usługi, których stawka będzie zależna od jakości i zakresu ich oferty. Obserwujemy tego wczesne początki na https://nostr.watch/relays/find oraz https://nostr.info/relays/
Zniechęcanie spamerów. NIP-013 opisuje środek do tego aby wymagać aby notatki zawierały dołączony dowód pracy (przyp. tłum. proof of work) jako mechanizm antyspamowy, jednakże nie widzę by było to szeroko stosowane. Na przykład Iris, akceptuje tylko zdarzenia, które są w 3 stopniach separacji od Twojej sieci społecznościowej. Subskrypcje do przekaźników także mogą stanowić antyspamowy paywall.
Weryfikacja tożsamości i odkrywanie kont. Podszywanie się pod kogoś nie jest (jeszcze) dużym problemem na nostrze, ale z pewnością nim będzie. Bardzo cenię sobie podejście nostr.directory, które naśladuje keybase i polega na udowadnieniu, że dane konto nostr jest naprawdę twoje, łącząc je z innymi dobrze znanymi kontami. Spodziewam się, że klienci Nostr będą integrować usługi tożsamości i reputacji, takie jak nostr.directory and hive.one. Dzięki temu kiedy ktoś stworzy nowe konto, mógł łatwo znaleźć ludzi do obserwowania.
Niespójne doświadczenia użytkownika. Nie jest jasne, jak duży to problem; z pewnością będzie to denerwujące dla badaczy rynku, którzy uwielbiają statystyki. Charakter Nostr jest taki, że nigdy nie możesz być całkowicie pewien, czy widzisz 100% dostępnych danych, ponieważ są one rozproszone na niezależnych serwerach o nieznanej ilości.
Ten problem spójności rozpościera się także na metryki i interakcje w ogólności. Na przykład, gdy patrzę na swoje konto z różnych klientów, dają mi różne ilości odpowiedzi, like'ów, podań dalej, zapów.
Długoterminowa dostępność danych. To problem podobny do powyższego, ale dotyczy bardziej problemów związanych z zanikaniem linków / danych w długim okresie. Nie zdziwiłoby mnie, gdybyśmy zobaczyli usługi lustrzane, które przeszukują popularne przekaźniki i sprawdzają integralność Twoich historycznych notatek, a następnie publikują ponownie notatki na nowych przekaźnikach, jeśli nie ma już wielu istniejących kopii.
Podział sieci. Jako skrajny przypadek powyższego, co się stanie jeśli nie masz żadnego wspólnego przekaźnika z kimś, z kim chcesz dzielić notatki? W takiej sytuacji nie będziesz mógł skomunikować się z tą osobą. Ale są wskazówki dotyczące zdarzeń, które mogą być wykorzystane, aby twoje oprogramowanie klienckie wiedziało, jak połączyć się z przekaźnikiem drugiej osoby i nawiązać z nią interakcję. To pozostaje obszarem aktywnego rozwoju i może stać się większym problemem, jeśli całkowita liczba przekaźników znacząco wzrośnie.
Szukanie / indeksowanie. Innym problemem, który jest skutkiem ubocznym podziału sieci - jest naturalnie trudniej przeszukiwać całe uniwersum Nostr bez odpytywania każdego pojedynczego przekaźnika. Spodziewam się, że zobaczymy wyszukiwarki zoptymalizowane pod Nostr, które poradzą sobie z tym problemem.
Dobór treści kanałów / rekomendacje. Choć "Algorytm" został wcześniej zauważony jako antyfunkcja, może być nadal interesujący / może istnieć zapotrzebowanie na rynku na dostosowywalne algorytmy automatycznej kuracji treści. Musiałyby one zostać zbudowane na bazie innych usług indeksujących, które mogłyby następnie przesiewać całą zawartość z twojego surowego kanału oraz z pokrewnych / algorytmicznie podobnych kont, aby odfiltrować szum i rekomendować nowe sygnały. Każdy klient może zdecydować, jak najlepiej pokazywać posty użytkownikom, więc zawsze jest opcja po prostu konsumowania tego, czego chcesz, w sposób, który chcesz - od użycia AI do decydowania o kolejności wyświetlanych aktualizacji, po czytanie ich w kolejności chronologicznej.
Niezawodność dowolnych serwerów. Jest to coś, co upatrują jako przyczynę znacznego spowolnienia wielu klientów webowych Nostr - wysyłają dziesiątki, jeśli nie setki zapytań sieciowych do wielu różnych serwerów rozsianych po całym internecie, ponieważ:
- NIP-05 sprawia, że ludzie wystawiają własne pliki JSON na personalnych domenach
- Nie istnieje pojedynczy "magazyn obrazów Nostr" czy innych multimediów, dlatego użytkownicy wrzucają osadzone treści na serwery, które często okazują się zawodne.
Kluczowe jest, abyśmy uporali się z problemami systemowych zachęt, ponieważ chcemy uniknąć skręcania w ścieżkę wygodnej, arbitralnej cenzury, która zabiła niezawodność e-maili.
Odwracanie architektury sieci Web do góry nogami
Ciekawą rzeczą dotyczącą wszystkich wyzwań, które wymieniłem powyżej, jest to, że tradycyjnie, wszystkie te funkcje są implementowane w ramach infrastruktury serwisu internetowego, takiego jak Twitter czy Facebook. Ponieważ nie ma centralnego hosta usługi Nostr, wszystkie te funkcje są efektywnie "zlecone" firmom trzecim.
Tutaj pojawia się wolny rynek. Optymalnym wynikiem jest, że każda z tych pożądanych funkcjonalności przekształca się w konkurencyjny rynek dostawców usług, a nie pojedynczy przekaźnik / serwer / firma posiadająca monopol na wszystko.
To dopiero pierwsza runda
Przeprowadziłem kilka testów zaangażowania na różnych platformach społecznościowych, których używam, a Nostr konsekwentnie osiąga lepsze wyniki niż oczekiwałem. Moje notatki w Nostr zazwyczaj otrzymują od 25% do ponad 100% zaangażowania moich tweetów, pomimo że moja publiczność na Twitterze jest prawie 100 razy większa. Być może jest to tylko euforyczna faza miodowego miesiąca; zobaczymy, czy jest to się utrzyma.
Nostr poprawia się każdego dnia. Kiedy zacząłem z niego korzystać kilka miesięcy temu, nie było nawet sposobu na podanie dalej lub polubienie notatek innych osób, nie mówiąc już o dawaniu napiwków przez Lightning.
Z listy projektów na nostr.net wynika, że różne osoby tworzą narzędzia i aplikacje, które mają na celu zwiększenie użyteczności protokołu. Funkcjonalność na wzór Twittera wcale nie jest jedynym zastosowaniem dla Nostr - widzimy platformy blogowe, klony pastebin, szyfrowane czaty, a nawet gry (szachy) na Nostr! Tymczasem operatorzy przekaźników również doskonalą narzędzia dla infrastruktury, takie jak CDN-y, optymalizatory obrazów, indeksatory danych, filtry spamu i tak dalej.
Nostr ma już swój pierwszy podcast i pierwszą konferencję!
Będę obserwować statystyki na nostr.band i nostr.io, aby monitorować trajektorię wzrostu Nostr. Szczególnie ciekawe są statystyki z zapami, ponieważ nie są one działaniem bezkosztowym - nie zobaczymy manipulacji tych statystyk przez osoby uruchamiające spamboty (jak widać po szpilce na poniższym wykresie z połowy lutego).
Uwolnij swojego wewnętrznego Nostricha
Nostr to rewolucyjny protokół dla mediów społecznościowych, ponieważ umożliwia stworzenie otwartoźródłowej platformy do interakcji społecznych, która jest zdecentralizowana, umożliwia monetyzację i dopasowuje systemy zachęt. Nostr ma potencjał na stworzenie nowej ery mediów społecznościowych, która stawia na pierwszym miejscu suwerenność użytkownika i wolnorynkową konkurencję.
Nie chowaj głowy w piasek - odwiedź nostr.how, aby rozpocząć!
Chcesz pomóc w budowie Nostr? Zobacz otwarte nagrody!
Obserwuj mnie na Nostr:
npub17u5dneh8qjp43ecfxr6u5e9sjamsmxyuekrg2nlxrrk6nj9rsyrqywt4tp